Türkiye’de geleneksel tatlılar, yüzyıllardır Türk mutfağına özgü lezzetleri ve kültürel mirası yansıtan önemli bir yere sahiptir. Türk tatlıları genellikle şerbetli tatlılar olarak bilinir ve özellikle Ramazan ayı, bayramlar, düğünler ve diğer özel günlerde tüketilir.
Türkiye’de birçok geleneksel tatlı çeşidi bulunmaktadır. İşte Türkiye’deki ünlü tatlılardan bazıları:
Baklava: Yufka, ceviz ve şerbetin lezzetli bir kombinasyonu olan baklava, Türk mutfağının en ünlü tatlılarından biridir.
Künefe: Peynirli ve şerbetli bir tatlı olan künefe, Türk mutfağının en sevilen tatlıları arasındadır.
Lokum: Şeker, nişasta ve aroma vericilerle yapılan renkli ve yumuşak bir tatlı olan lokum, Türk mutfağının en popüler tatlılarından biridir.
Şekerpare: Yoğun şerbet ve badem ile yapılan şekerpare, Türk mutfağında yaygın bir tatlıdır.
Revani: Şerbetli bir kek olan revani, Türk mutfağının diğer bir ünlü tatlısıdır.
İrmik helvası: İrmik, şeker ve tereyağından yapılan İrmik helvası, Türk mutfağının popüler tatlılarından biridir.
Tulumba: Şerbetli bir tatlı olan tulumba, Türk mutfağının en sevilen tatlılarından biridir.
Güllaç: Gül yaprakları arasında muhallebi ve süt ile yapılan güllaç, Türk mutfağının en hafif ve serinletici tatlılarından biridir.
Dondurma: Türk dondurası, özellikle Maraş dondurması, Türk mutfağının en sevilen tatlılarından biridir.
Baklava, günümüzde Türk mutfağının en meşhur tatlılarından biridir ve Türk kültüründe özellikle bayramlarda ve özel günlerde sıklıkla tüketilmektedir. Baklavanın tarihi, çok eski dönemlere kadar uzanmaktadır ve kesin bir tarih vermek mümkün değildir. Ancak baklavanın kökeni hakkında çeşitli rivayetler ve tarihi kaynaklar bulunmaktadır.
Bir rivayete göre baklava, Osmanlı İmparatorluğu döneminde, saray mutfağında yapılmaya başlamıştır. Yine bu rivayete göre baklava, sarayda yapılan bir yemek yarışmasında birinci seçilmiş ve sonrasında popüler hale gelmiştir.
Diğer bir rivayete göre baklava, Antep bölgesinde, farklı tatlar deneyen bir aşçı tarafından keşfedilmiştir. Aşçı, ince hamurları arasına fıstık, şerbet ve tereyağı ekleyerek baklavayı yaratmıştır.
Baklavanın kökeni hakkında başka teoriler de vardır. Örneğin, Orta Asya’da yapılan bir tatlı olan “Balava” kelimesinden türemiş olabileceği düşünülmektedir. Bazı kaynaklar ise baklavanın Antep’te yapılan bir tatlı olan “Şöbiyet”ten geldiğini savunmaktadır.
Sonuç olarak, baklavanın kökeni hakkında kesin bir bilgi yoktur. Ancak baklava, günümüzde Türk mutfağı için önemli bir tatlı olarak kabul edilir ve Türkiye’de birçok bölgede farklı şekillerde yapılır.
Künefe, Türk mutfağının sevilen tatlılarından biridir. Ancak, künefenin tarihi hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Bu tatlı, tarihte birçok farklı kültürde benzeri yapılmış olabilir. Bu nedenle künefenin kökeni hakkında birçok rivayet vardır.
Bir rivayete göre, künefe Antep bölgesinde, yaklaşık 300 yıl önce yapılmaya başlanmıştır. Antep mutfağına özgü bir tatlı olan künefe, burada yaşayan Ermeniler tarafından icat edilmiştir. Bu rivayete göre, künefe, Ermeni aşçıların Antep bölgesine gelmesiyle ortaya çıkmıştır.
Bir başka rivayete göre ise künefe, Osmanlı İmparatorluğu döneminde saray mutfağında yapılmaya başlanmıştır. Saray aşçıları, kadayıf ve peynirle yapılan bir tatlı olan künefeyi keşfetmişlerdir.
Künefenin kökeni hakkında başka teoriler de vardır. Örneğin, bazı kaynaklara göre künefe, Arap mutfağının bir parçasıdır ve Orta Doğu’daki diğer ülkelerde de yapılmaktadır. Bu teorilere göre, künefe Arap kültürü tarafından Türkiye’ye getirilmiştir.
Sonuç olarak, künefenin tam olarak nereden ve ne zaman geldiği bilinmemektedir. Ancak künefe, Türk mutfağı için önemli bir tatlı olarak kabul edilmekte ve özellikle Gaziantep bölgesinde yapılan künefeler, ünü Türkiye’nin sınırlarını aşmıştır.
Lokum, Türk mutfağının vazgeçilmez tatlılarından biridir. Lokumun kökeni hakkında kesin bir bilgi olmamakla birlikte, bu tatlıya dair farklı rivayetler ve hikayeler vardır.
Bir rivayete göre, lokumun kökeni, 15. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun Suriye bölgesindeki Halep şehrine dayanmaktadır. Bu rivayete göre, Osmanlı Padişahı Sultan II. Mahmud, Halep valisine, kendi özel ikramı için bir tatlı hazırlamasını istemiştir. Halep valisi, badem ezmesi, şeker, nişasta ve gül suyunu karıştırarak lokum adlı bir tatlı yapmıştır. Bu yeni tatlı, Sultan II. Mahmud’un çok hoşuna gitmiş ve daha sonra sarayda yaygın bir tatlı haline gelmiştir.
Bir diğer rivayete göre ise, lokumun kökeni Anadolu’ya dayanmaktadır. Bu rivayete göre, Anadolu’da daha önceden de benzer tatlılar yapılıyordu ancak Osmanlı İmparatorluğu döneminde lokum, saray mutfağına girmiş ve daha da popüler hale gelmiştir.
Lokum, Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında üretim teknikleri geliştirilerek endüstriyel üretim yapılabilmesi sağlanmış ve böylece daha geniş kitlelere ulaşmıştır.
Günümüzde lokum, Türkiye’nin birçok bölgesinde farklı şekillerde ve tatlarla yapılır. Özellikle, İstanbul’da Hacı Bekir isimli bir lokumcu dükkanı, lokum üretiminde öncü bir rol oynamış ve Türkiye’de lokum denince akla gelen ilk markalardan biri haline gelmiştir.
Güllaç, Türk mutfağının geleneksel tatlılarından biridir ve özellikle Ramazan ayında sofralarda sık sık yer alır. Güllaç, tarihi oldukça eski dönemlere dayanan bir tatlıdır.
Güllaç kelimesi, Farsça “gul” (gül) ve “ab” (su) kelimelerinden türemiştir ve anlamı “gül suyu” olarak bilinir. Güllaç, Osmanlı İmparatorluğu döneminde de yaygın olarak tüketilen bir tatlıydı.
Güllaç yapımında kullanılan malzemeler, süt, ince hamur yaprakları, şeker, gül suyu ve süslemelerde kullanılan ceviz veya fıstık gibi malzemelerdir. Güllaç yaprakları, özellikle yaz aylarında meydana gelen çamaşırların serilmesi esnasında kullanılan nişastalı ve ince hamur yapraklarından yapılır. Hazırlanan güllaç yaprakları, süt, şeker ve gül suyu karışımı ile hazırlanan bir sos ile ıslatılarak, kat kat bir araya getirilir.
Güllaç, Ramazan ayında iftar sofralarında sıklıkla sunulmasının yanı sıra, düğün ve bayram gibi özel günlerde de sıklıkla tüketilir. Günümüzde, farklı tatlar ve sunumlarla hazırlanan güllaç, Türkiye’nin birçok bölgesinde yaygın olarak tüketilen geleneksel bir tatlıdır.
